Big Five thống trị thị trường thương mại điện tử

Phóng viên công nghệ Abigail Buchanan thử dừng sử dụng tất cả dịch vụ của Google, Amazon, Microsoft, Meta và Apple nhưng nhận ra không hề dễ dàng.

“Dễ thôi”, suy nghĩ của Benjamin Nguyen, một nhà báo công nghệ tại tờ Telegraph, khi anh bắt đầu thử thách tránh xa các công nghệ của Big Five – một thuật ngữ thường được sử dụng để gọi Alphabet (Google), Amazon, Microsoft, Meta và Apple. Cô được phép sử dụng các sản phẩm công nghệ từ các công ty khác, trừ 5 cái tên kể trên.

Tuy nhiên, do không biết hết dịch vụ Big Five đang cung cấp nên Benjamin đã cài đặt một plug-in trình duyệt được gọi là Big Tech Detective để loại bỏ toàn bộ dịch vụ liên quan đến các công ty này.

“Sau khi cài đặt Big Tech Detective, việc duyệt web trở nên bất khả thi ngay lập tức vì các trình duyệt như Chrome, Edge, Safari đều bị hạn chế. Thậm chí khi thử cài đặt các trình duyệt khác, tôi vẫn gặp khó khăn vì chúng sử dụng tài nguyên từ Amazon Web Services (AWS), Google, Facebook hoặc Microsoft”, Benjamin chia sẻ.

Cô không thể sử dụng Gmail hoặc các công cụ soạn thảo văn bản phổ biến như Microsoft Word hoặc Google Docs khiến công việc của anh bị trì trệ. Cô cũng không thể gọi Uber để di chuyển vì dịch vụ gọi xe này không thuộc Big Five nhưng lại sử dụng Google Maps nên Benjamin phải đi nhờ của bạn bè.

Các lựa chọn giải trí trực tuyến cũng trở nên khó khăn, cả Netflix và Disney+ đều bị hạn chế vì cả hai sử dụng công nghệ đám mây của Amazon, còn Spotify lại dựa vào dịch vụ của Google. Cô cũng không thể “quét” tin tức hay thanh toán hóa đơn do Buchanan sử dụng iPhone và Apple Pay.

Buchanan tự mô tả mình là “người hoài cổ” khi thay chiếc iPhone đang dùng bằng một mẫu Nokia 2660 nắp gập. “Cảm giác hoài niệm thú vị chỉ kéo dài trong khoảng 5 phút đầu tiên, sau đó tôi rất khó chịu vì phải mất vài phút để soạn cẩn thận một tin nhắn văn bản ngắn”, cô chia sẻ.

Thực tế, kể cả khi người dùng tránh xa sản phẩm và dịch vụ của Big Tech, DNA của những công ty này vẫn hiện diện trên các sản phẩm công nghệ. Theo thống kê của hãng phân tích Canalys vào tháng 1, Amazon không chỉ chiếm 65-70% doanh số bán hàng trực tuyến tại thị trường Mỹ mà còn là nhà cung cấp công nghệ đám mây lớn nhất thế giới với thị phần lên đến 31% vào năm 2023. Trong khi đó, lưu lượng tìm kiếm của Google cũng đạt 91%.

“Tôi rất vui vì thử thách chỉ kéo dài 24 tiếng”, Buchanan nói. “Tôi không thể vượt qua hoàn toàn thử thách vì tôi vẫn sử dụng dịch vụ của Big Five. Một cuộc sống không có những gã khổng lồ công nghệ có thể khả thi nhưng tôi chưa sẵn sàng rời khỏi mạng lưới đó”.

Trước Buchanan, một phóng viên công nghệ khác là Kashmir Hill cũng đã thử nghiệm việc không sử dụng dịch vụ của Big Tech trong 6 tuần bằng cách cài đặt một VPN để ngăn chặn phần mềm và ứng dụng của họ nhưng không thành công.

“Con người đang dần trở nên phụ thuộc vào Big Tech,” Hill nói. “Môi trường Internet hiện nay đã hoàn toàn liên kết với những công ty như Amazon, Google, đến mức ngay cả những đối thủ cạnh tranh cũng phải dựa vào dịch vụ của họ.”

Theo thông tin từ Reuters, các nhà lập pháp ở nhiều quốc gia đang “nhận thức sâu sắc” về sự thống trị của những tập đoàn công nghệ này. Tại châu Âu, Apple, Google và Meta đều đang bị nhắm đến trong các vụ kiện chống độc quyền. Trong năm ngoái, khu vực này đã xác định 6 công ty là “kẻ gác cổng” cần được giám sát chặt chẽ, bao gồm Amazon, Alphabet, Apple, Meta, Microsoft và ByteDance/TikTok. Họ đang đối diện với nguy cơ bị phạt hàng tỷ euro nếu vi phạm Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) – một luật mới về chống độc quyền, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 7 tháng 3.

Ở Mỹ, Apple đã bị Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) khởi kiện vào cuối tháng trước về cáo buộc độc quyền thị trường và thao túng giá smartphone. Ngoài ra, công ty cũng đang phải đối mặt với các cuộc điều tra từ nhiều quốc gia khác như Nhật Bản và Hàn Quốc.