Nhiều tác phẩm trong triển lãm của Bảo Nam bị tố “đạo nhái”

Bảo Nam là một nghệ sĩ cắm hoa nổi tiếng, sáng lập các thương hiệu trang trí nội thất, cung cấp hoa như Peony Home, Bonas & Keith – London, … Bảo Nam cũng là đạo diễn nghệ thuật (art director) cho các bộ phim điện ảnh Gái già lắm chiêu V, Hạnh phúc máu. Vốn nổi tiếng trong giới sáng tạo, và đề cao yếu tố độc, lạ trong sáng tạo,  tuy nhiên Bảo Nam đang bị vướng nghi vấn sao chép tác phẩm từ những nghệ sĩ nước ngoài, gom vào triển lãm cá nhân.

Triển lãm Plus by Bao Nam thu hút quan tâm của khán giả

Từ ngày 9 đến 15-4, Triển lãm Plus by Bao Nam sẽ  diễn ra tại TP HCM. Càng về sau triển lãm  càng thu hút mọi người quan tâm chú ý. Lý do không hẳn bởi vì những tác phẩm đẹp mang tính nghệ thuật cao trong triển lãm mà vì một scandal liên quan đến sao chép ý tưởng.

Nghệ sĩ người Úc Jamie North đã tung ra bằng chứng Bảo Nam ăn cắp ý tưởng của anh. Cụ thể, tác phẩm BN1 của Bảo Nam đã sao chép gần như toàn bộ sắp đặt Terraforms do Jamie North thực hiện từ năm 2014.

Trong thư gửi giám tuyển Ace Le, Jamie North viết: “Bảo Nam sao chép trực tiếp tác phẩm Terraforms của tôi mà hoàn toàn không hề có sự phát triển nào riêng, chỉ có sự thoái hóa về cả hình khối và thi công, một bản thể lỗi so với nguyên tác.  Kể cả trước hay sau khi bị phát hiện, anh ấy cũng không liên lạc gì với cá nhân tôi. Tôi không biết anh ấy có phải là một nghệ sĩ hay không, có lẽ anh ấy không biết gì nhiều về thế giới nghệ thuật và cách nó vận hành”.

Jamie North cho hay: “Việc xâm phạm bản quyền xảy ra ở khắp mọi nơi, nhưng không phải bao giờ cũng được cộng đồng phát hiện và lên tiếng bảo vệ. Thật lòng, tôi rất biết ơn bạn bè và cộng đồng nghệ thuật tại Việt Nam đã hết lòng lên tiếng cho sự thật”.

Khi sắp diễn ra triển lãm, nghệ sĩ Bảo Nam cũng từng quảng bá về buổi triển lãm: “Triển lãm là sự kết hợp giữa nghệ thuật đương đại, nghệ thuật điêu khắc cơ thể, thực vật, tranh, mùi hương, nghệ thuật cắm hoa, trang trí nhà cửa, gốm Thành Lễ, thời trang sáng tạo…”

Có đến 7 tác phẩm của Bảo Nam ngay sau đó bị nhận diện đạo nhái tác phẩm quốc tế

Khi tính sáng tạo trong triển lãm bị nghi vấn, vụ việc nhanh chóng bùng thành một ngọn lửa phẫn nộ, thể hiện rõ nhất trên facebook. Một loạt trưng bày của Bảo Nam ngay sau đó bị nhận diện đạo nhái tác phẩm quốc tế.

Trong triển lãm, khán giả bắt gặp tác phẩm của nghệ sĩ cắm hoa Premysl Hytych (2018), đến khu trưng bày (display) của thương hiệu thời trang Chanel tại Hawaii cũng bị đạo.

Thậm chí tác phẩm của Jiyou Kim Studio đã bị ai đó nhái và bán trên trang thương mại điện tử TaoBao với giá 200 nhân dân tệ (NDT), nay lại tiếp tục bị nhái trong triển lãm của Bảo Nam, nhái chồng nhái.

Tiếp đó một đám mây khổng lồ được cho là sao chép tác phẩm của Matsuri Yamana đã sáng tác năm 2010. Một sắp đặt khác có thể được coi là bê nguyên xi từ tác phẩm có từ năm 2008 của nghệ sĩ Sonja Vordermaier.

Trước nghi vấn này, nghệ sĩ Bảo Nam trả lời báo chí: “Mấy cái đó đơn giản chỉ là hoa tôi cắm, đồ tôi làm để mời bạn bè đến chơi, tôi tự bỏ tiền làm chứ chẳng xin ai. Tôi cũng không thu tiền từ triển lãm. Dù sao triển lãm cũng xong rồi, ai muốn nói thì cứ nói, nói chán thì thôi, còn tôi đi làm việc khác. Lấy ví dụ một cái áo, 100 người thiết kế cái áo, người thêm cái nút, kẻ thêm cái này cái kia thì nó ra cái áo khác. Nghệ thuật rất mông lung và vô biên”

Tuy nhiên, không thể nói đơn giản là tổ chức triển lãm để mời bạn bè nên muốn trưng bày, cắt ghép sao cũng được, tùy nghi. Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi năm 2009) đều xét đến từng hành vi vi phạm cụ thể: có sao chép hay không, sao chép vì mục đích gì, có ghi xuất xứ không…

Hơn nữa, trái với chia sẻ của Bảo Nam, đây là một triển lãm công khai diễn ra ở số 10 Nguyễn Đăng Giai (Q.2, TP.HCM), hoàn toàn không phải chương trình anh mở riêng cho bạn bè.

Nghệ sĩ Nhật Quang Võ lên tiếng: “Nếu chỉ vì triển lãm kết thúc mà chuyện đạo nhái “chìm xuồng” thì sẽ còn nhiều việc tương tự diễn ra. Vụ lần này đã để lại cái nhìn xấu cho bạn bè quốc tế bởi Bảo Nam là một người có chỗ đứng, tên tuổi trong giới cắm hoa Việt Nam.”

Chuyện đạo nhái này không khác gì khiến cơ hội này nghệ sĩ Việt Nam than gia sân chơi trên thế giới đã ít nay lại càng ít thêm.