Pho Holdings đã quyết định từ bỏ nỗ lực độc quyền sử dụng từ “Phở” trong thương hiệu của mình tại Anh, sau khi vấp phải làn sóng phản đối dữ dội từ cộng đồng mạng.
Chuỗi nhà hàng chuyên món Việt, do Stephen và Jules Wall sáng lập vào năm 2005, vừa gửi đơn lên Cục Sở hữu Trí tuệ Anh để rút lại đăng ký bản quyền đối với từ “Phở”. Động thái này diễn ra sau khi công ty bị chỉ trích gay gắt trên mạng xã hội vì cố gắng độc quyền hóa tên gọi của món ăn mang tính biểu tượng của Việt Nam.
Tranh cãi bùng nổ khi một tài khoản TikTok có tên iamyenlikethemoney, do một người Việt sống tại London quản lý, đăng video vào ngày 12/10 lên án hành động của Pho Holdings. Trong video, Yen bày tỏ sự phẫn nộ: “Là người Việt, mỗi lần đi ngang qua một nhà hàng thuộc chuỗi này, tôi đều cảm thấy khó chịu. Không chỉ không phải do người Việt sở hữu, họ còn cố gắng độc quyền hóa từ ‘Phở’ tại Anh. Đây là món ăn truyền thống của Việt Nam, thật phi lý khi ai đó có thể đăng ký bản quyền cho nó, chẳng khác gì việc độc quyền tên gọi của kebab hay sushi.”
Tranh cãi về thương hiệu “Phở” khởi nguồn từ năm 2013, khi Pho Holdings gửi thư yêu cầu nhà hàng Mơ Phở, một quán nhỏ ở phía đông London, phải thay đổi tên gọi.
Trong bức thư đó, Pho Holdings tuyên bố rằng họ đã đăng ký nhãn hiệu “Phở” từ năm 2007 và có quyền sử dụng độc quyền. Trước áp lực pháp lý, Mơ Phở buộc phải tháo biển hiệu của mình.
Khi vụ việc thu hút sự quan tâm trên mạng xã hội, Pho Holdings lên tiếng khẳng định rằng họ không đăng ký thương hiệu cho món ăn, mà chỉ bảo vệ danh tiếng doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau đó, họ thừa nhận sai lầm và tuyên bố ngừng gây sức ép với Mơ Phở.
Sau một thời gian, tranh cãi dần lắng xuống. Mơ Phở đóng cửa vài năm sau đó, trong khi Pho Holdings tiếp tục mở rộng, đạt 45 chi nhánh trên khắp nước Anh và bán hàng nghìn bát phở mỗi tuần.
Vụ việc bất ngờ bị đào lại khi video của Yen lan truyền trên TikTok, thu hút 2,6 triệu lượt xem và dấy lên làn sóng kêu gọi tẩy chay Pho Holdings. Trước phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng, chuỗi nhà hàng này nhấn mạnh rằng họ luôn trân trọng ẩm thực Việt Nam và khẳng định vụ việc lần này đã bị hiểu sai.
Pho Holdings một lần nữa khẳng định rằng họ không đăng ký thương hiệu cho món ăn, đồng thời nhấn mạnh rằng phở là di sản văn hóa của người Việt Nam.
“Hệ thống nhà hàng của chúng tôi sở hữu thương hiệu này nhưng chưa bao giờ tìm cách ngăn cản các doanh nghiệp khác sử dụng từ ‘phở’ trong tên gọi. Hiện tại, có hơn 50 doanh nghiệp tại Anh cũng sử dụng từ này trong thương hiệu của họ,” tuyên bố của Pho Holdings nêu rõ.
Tuy nhiên, lời giải thích này không làm dịu đi sự phẫn nộ của cộng đồng mạng. Nhiều người vẫn cho rằng đây là một nỗ lực chiếm đoạt văn hóa và tiếp tục kêu gọi tẩy chay chuỗi nhà hàng, đồng thời chuyển sang ủng hộ các quán phở do người Việt sở hữu. Làn sóng phản đối ngày càng lan rộng khi nhiều người chia sẻ các bài viết và video bày tỏ sự bất bình, đặc biệt là từ cộng đồng người Việt ở Anh.
Trước áp lực quá lớn từ dư luận, Pho Holdings quyết định đệ đơn lên Cục Sở hữu Trí tuệ Anh để chính thức từ bỏ quyền đăng ký thương hiệu đối với từ “phở”. Đại diện chuỗi nhà hàng cho biết họ hy vọng quyết định này sẽ sớm được phê duyệt và khép lại cuộc tranh cãi kéo dài hơn một thập kỷ.
