Tích hợp ảnh vào mã QR để tránh kẻ gian lợi dụng

Việc tích hợp ảnh vào mã QR không những có độ cá nhân hóa cao mà còn là biện pháp hiệu quả trong việc ngăn chặn các hình thức lừa đảo tại các cửa hàng bán lẻ.

Ở nhiều cửa hàng, mã QR thường được in thành nhiều bản và được đặt ở những vị trí thuận lợi, thu hút sự chú ý của khách hàng. Tuy nhiên, điều này cũng tạo cơ hội cho những kẻ gian lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo. Chúng có thể dễ dàng dán đè QR, thay đổi địa chỉ nhận tiền và khiến người mua dễ dàng trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Để đối phó với vấn đề này, các chuyên gia lập trình đã đề xuất một giải pháp thông minh: tích hợp ảnh vào mã QR. Điều này giúp chủ các cửa hàng tạo ra các mã thanh toán có đặc điểm nhận dạng riêng, khiến kẻ xấu gặp nhiều khó khăn khi thực hiện hành vi lừa đảo bằng cách trộn lẫn QR giả. Phương pháp này đã nhanh chóng trở thành xu hướng và được chia sẻ rộng rãi trên các diễn đàn công nghệ tại Việt Nam. Nhờ đó, người mua và chủ cửa hàng có thể giảm thiểu rủi ro trong quá trình giao dịch.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn Anh, chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin cho biết rằng việc tích hợp ảnh vào mã QR sẽ chỉ mất vài phút đối với những cá nhân có kỹ năng lập trình. Do đó, nhiều đơn vị trong và ngoài nước cũng lên ý tưởng phát triển app với tính năng tương tự, hỗ trợ người dùng có thể tự làm QR code với mức độ cá nhân hóa cao.

Ông Tuấn Anh giải thích rằng, thực chất, các ô đen và trắng trên mã QR là các đơn vị thông tin được mã hóa. Sau khi giải mã, lập trình viên sẽ đẩy chúng lên các thư viện mã nguồn mở để “chèn” thêm ảnh. Theo ông, bước đầu tiên là tạo mã QR thông thường từ các nền tảng ngân hàng, sau đó sử dụng thư viện mã nguồn mở để chuyển đổi mã QR thành chuỗi dữ liệu đã được mã hóa. Cuối cùng, chuỗi này sẽ được gửi đến một thư viện khác để bổ sung ảnh và chuyển đổi thành mã QR mới. Kết quả là một mã QR được lồng ghép với bức ảnh của riêng cửa hàng.

Theo ông Tuấn Anh, vì giữ nguyên chuỗi dữ liệu mã hóa nên người dùng vẫn có thể quét những QR code mới này bằng app trên điện thoại như bình thường. Ông cũng chia sẻ rằng, ngoài mã địa chỉ tài khoản, các mã QR chứa đường dẫn đến trang web cũng có thể được kết hợp với ảnh bằng phương pháp tương tự.

Còn theo quan điểm của ông Nguyễn Duy Minh, kỹ sư AI, có một cách khác để nâng cao mức độ nhận diện của các mã QR là sử dụng trí tuệ nhân tạo. Người dùng có thể viết và tùy chỉnh câu lệnh dưới dạng văn bản để yêu cầu AI thực hiện. Phương pháp này tương tự như việc kỹ sư ra lệnh (prompt engineer) giao tiếp với công cụ AI tạo ảnh như Dall-E, Midjourney hay Bing Image.

Theo ông, AI sẽ chuyển đổi chi tiết của mã QR thành các sự vật, sắp xếp chúng một cách logic để tạo nên một bức ảnh có ý nghĩa. Ví dụ, hình vuông có thể tương ứng với khung cửa sổ, các chấm hoặc đường ngang có thể được biến đổi thành các đối tượng trong cửa hàng. Ông cũng nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi mã QR thành hình ảnh thông qua AI có độ phức tạp cao, cần chính xác. Hiện tại, thị trường chưa có nhiều ứng dụng hỗ trợ tính năng này.

Về mức độ bảo mật của mã QR tích hợp ảnh, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc công nghệ tại công ty an ninh mạng NCS đánh giá rằng phương pháp khiến kẻ xấu gặp nhiều khó khăn khi muốn thực hiện hành vi lừa đảo, tuy nhiên vẫn chưa hoàn toàn ngăn chặn được. Nguyên nhân là ngoại trừ hình ảnh mang tính nhận diện đặc trưng của riêng cửa hàng thì bản thân mã QR không chứa thông tin hoặc công cụ để xác thực, do đó, không thể ngăn chặn việc có thể làm giả một cách tuyệt đối.

Ông Sơn lưu ý, “Khi thanh toán hoặc sử dụng nội dung ẩn trong QR code, người dùng nên xác nhận lại thông tin với bên cung cấp mã để hạn chế tối đa rủi ro.”