TikTok có thể bị cấm vì vi phạm an ninh quốc gia
TikTok đang đứng trước lựa chọn cắt quan hệ với công ty mẹ ByteDance hoặc bị cấm với lý do “lo ngại vấn đề an ninh quốc gia”.
Ngày 13/3, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật liên quan đến TikTok, ByteDance – công ty mẹ của TikTok bị yêu cầu rời khỏi ứng dụng này trong vòng 6 tháng, nếu không sẽ đối mặt với lệnh cấm tại Mỹ. Dự luật này hiện đang chờ xem xét từ Thượng viện và dự kiến sẽ được Tổng thống Joe Biden ký phê chuẩn. Mặc dù chưa có dấu hiệu cho thấy Thượng viện sẽ ủng hộ, theo thông tin từ AFP, đây là một dự luật hiếm hoi nhận được sự đồng thuận từ cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ.
Trong thời gian gần đây, nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa đã đề xuất cấm TikTok. Hạ nghị sĩ Mike Gallagher và Raja Krishnamoorthi đã giải thích rằng vì ứng dụng này thuộc quyền sở hữu của một công ty Trung Quốc nên có thể bị lợi dụng để “tác động đến tâm trạng dư luận, lợi dụng dữ liệu người dùng và theo dõi người Mỹ”.
Cả hai đã mô tả TikTok là “phần mềm độc hại do Trung Quốc kiểm soát”. Tuy nhiên, thay vì cấm hoàn toàn, họ muốn loại bỏ sự kiểm soát của Trung Quốc đối với ứng dụng này.
Một số nghị sĩ khác cũng đánh giá rằng việc ban hành lệnh cấm có thể ảnh hưởng đến quyền tự do ngôn luận của người dùng. Vì vậy, họ đề nghị chính quyền liên bang kiểm soát các ứng dụng từ nước ngoài.
Dự luật được thông qua vào ngày 13/3 yêu cầu ByteDance rút vốn khỏi ứng dụng. Thuật ngữ “rút vốn” có thể ám chỉ việc bán ứng dụng cho một công ty Mỹ, tuy nhiên, định nghĩa cụ thể sẽ do Tổng thống Mỹ quyết định. Dự luật cũng thiết lập một quy trình để Tổng thống chỉ định các ứng dụng và mạng xã hội nhất định trong danh mục “nằm dưới sự kiểm soát của kẻ thù nước ngoài”, có nghĩa là những ứng dụng khác không phải của Mỹ cũng có thể đối mặt với số phận tương tự như TikTok.
Nếu dự luật được thông qua và ByteDance từ chối rút vốn khỏi TikTok, tất cả các cửa hàng ứng dụng như App Store, Google Play và các dịch vụ lưu trữ web có trụ sở tại Mỹ sẽ buộc phải ngừng cung cấp ứng dụng này tới công chúng.
Một phát ngôn viên của TikTok đã lên tiếng cho biết nếu dự luật này được thông qua, nó sẽ “vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Hiến pháp của 170 triệu người Mỹ, gây tổn thất cho hàng triệu doanh nghiệp, làm mất đi khán giả của các nghệ sĩ và gây thiệt hại cho cộng đồng người sáng tạo trên khắp đất nước này”.
Tuy nhiên, những người ủng hộ dự luật lại lên tiếng rằng các “chiến dịch gây áp lực” thì nên bị cấm. “Cách thức thao túng đại chúng của TikTok đã được thể hiện rõ ràng trong thời gian qua, khi các tác nhân nước ngoài sử dụng ứng dụng này để kích động 170 triệu người dùng Mỹ gọi điện cho các thành viên Quốc hội và tạo áp lực để họ bỏ phiếu phản đối dự luật”, Ryan Walker, Phó Chủ tịch tổ chức Heritage Action for America, phát biểu.
TikTok có thể ‘bán mình’ cho ai?
Theo Bloomberg, các mạng xã hội lớn tại Mỹ không phải là ứng viên tiềm năng trong việc mua lại TikTok. Thời gian gần đây, chính phủ Biden đã khởi kiện Meta, Google và Amazon vì vi phạm luật chống độc quyền. Thêm vào đó, các cơ quan chống độc quyền tại Mỹ cũng đang điều tra mối quan hệ giữa Microsoft và OpenAI.
Một số chuyên gia cũng chia sẻ nhận định tương tự. “Các tập đoàn công nghệ có nguồn tài chính dồi dào có thể không muốn mua lại TikTok vì lo ngại về cáo buộc độc quyền, trong khi các công ty nhỏ hơn lại thiếu nguồn lực để thâu tóm,” giáo sư Erik Gordon từ Đại học Michigan chia sẻ với ABC News.
“Việc Google hoặc Meta mua lại TikTok sẽ gây ra những vấn đề lớn cho bộ phận chống độc quyền của Bộ Tư pháp Mỹ,” giáo sư Florian Ederer, chuyên gia về thị trường, chính sách công và luật tại Đại học Boston, nhấn mạnh.
Trước đó, Walmart và Oracle đã từng cân nhắc việc sáp nhập TikTok dưới thời chính quyền của Tổng thống Trump nhưng không đạt được thỏa thuận cuối cùng. Năm 2020, Microsoft cũng đã thể hiện ý định mua lại TikTok nhưng không thành công. Brian Wieser, nhà sáng lập của công ty tư vấn Madison & Wall, cho biết Microsoft “có thể nên thử lại” nhưng cần tìm cách đối phó với sự phản đối từ phía Trung Quốc.
Trong khi đó, Wall Street Journal đưa tin rằng Bobby Kotick, cựu CEO của Activision Blizzard, đã mời CEO của OpenAI, Sam Altman, cùng một số nhà đầu tư khác thành lập một nhóm đối tác nhằm mua lại TikTok. Ông Kotick cho rằng OpenAI có thể tận dụng được nguồn dữ liệu khổng lồ của TikTok để đào tạo các mô hình Trí tuệ Nhân tạo. Tuy nhiên, cả OpenAI và ông Kotick hiện chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về thông tin này.
