Vi phạm bản quyền trong nghệ thuật: Những vấn đề chưa được giải quyết

Những ngày qua, vụ việc tranh chấp tên hai cuộc thi trùng tên Hoa hậu Hòa bình Việt Nam giữa Công ty Quảng cáo và Thương mại Sen Vàng (Cty Sen Vàng) và Công ty TM-DV Minh Khang Việt Nam Công ty (Công ty Minh Khang) gây bức xúc dư luận.

Theo đó, Công ty Sen Vàng công bố tổ chức Hoa hậu Hòa bình Việt Nam (hay Miss Grand Vietnam) đồng thời Công ty Minh Khang cũng công khai thông tin cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Việt Nam (Miss Peace Vietnam) do công ty đăng cai tổ chức.

Điều đáng nói, cả hai đơn vị đều trưng ra giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tên kịch bản dự thi và logo Hoa hậu Hòa bình Việt Nam.

Đại diện Công ty Sen Vàng bà Phạm Kim Dung ngày 7/6 cho biết công ty của bà đã được sự ủy quyền chính thức của tổ chức Miss Grand International (đơn vị quốc tế sáng lập và điều hành cuộc thi) để thực hiện độc quyền tại Việt Nam với tên tiếng Việt là Hoa hậu Hòa bình Việt Nam. Theo bà, công ty đã có bản quyền cuộc thi từ Cục bản quyền tác giả.

Hơn nữa, tên và logo nằm trong một tổng thể như vậy. Do đó, bà cho biết công ty đang chờ phản hồi từ Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam vì đã gửi đơn khiếu nại lên cục. Công ty Sen Vàng có đầy đủ tư cách pháp nhân để tổ chức cuộc thi mang tên Hoa hậu Hòa bình Việt Nam. Đây là cuộc thi duy nhất trong khuôn khổ Miss Grand International.

Trong khi đó, trước đó, ngày 6/6, đại diện Công ty Minh Khang, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy cho biết, hai cuộc thi hoàn toàn khác nhau về hình thức, nội dung, kịch bản khi hướng đến những tiêu chí khác nhau.

Bà cho biết thêm, hiện có hai giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả đều do Cục Bản quyền tác giả cấp liên quan đến hai cuộc thi, một cấp cho Công ty Minh Khang vào ngày 21/3/2022 và một cấp cho Công ty Sen Vàng vào ngày 8/4/2022. Theo đó, Công ty Minh Khang sẽ tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Tình trạng vi phạm bản quyền trong lĩnh vực âm nhạc thời gian gần đây gây tranh cãi khi nhiều tổ chức, cá nhân trao đổi về khái niệm ban đầu của quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc.

Công ty ACV Entertainment đơn vị đang nắm giữ bản quyền ca khúc Ai chung tình được mai sáng tác của nhạc sĩ Đồng Thiên Đức vừa thông báo về việc nhiều ca sĩ như Đan Trường, Lệ Quyên, Tùng Dương thể hiện bản quyền ca khúc này. không được phép.

Ngoài ra, tháng 4 vừa qua, nhiều nhạc sĩ như Kai Đinh, Hứa Kim Tuyền, Duy Khang (thành viên Chillies Band) tố ca sĩ Nam Em hát ca khúc của họ mà không xin phép.

Nhạc sĩ Kai Đinh cho rằng Nam Em đã sử dụng ca khúc độc quyền Minh yêu đến ngày nào của mình để biểu diễn mà chưa xin phép anh. Sau sự việc, Nam Em đã phải xin lỗi và gỡ tác phẩm khỏi YouTube. Một số ca sĩ khác giải thích sự việc trên trang cá nhân, số khác giữ im lặng.

Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội đã mở ra cơ hội cho các nghệ sĩ khai thác tác phẩm nghệ thuật vì mục đích thương mại nhưng cũng tiếp tay cho những kẻ vi phạm bản quyền đánh cắp tác phẩm một cách trắng trợn.

Một trường hợp vi phạm bản quyền khác được lấy làm ví dụ. Vào tháng 10 năm 2021, một nhạc sĩ (hoặc Bên B) đã ký hợp đồng với TB (hoặc Bên A) về việc khai thác các ca khúc do mình sáng tác trên một số nền tảng trực tuyến.

Theo hợp đồng, Bên A đồng ý cung cấp và để Bên B đồng quản lý tài khoản Nhạc của V.C trên The Backstage và Bên A có quyền sử dụng, khai thác thương mại toàn bộ các bản ghi của Bên B.

Các bên sẽ phân chia doanh thu như sau Bên A hưởng 30%, Bên B hưởng 70%. Backstage là gói phần mềm quản lý và phân phối âm nhạc dành cho các nghệ sĩ và hãng âm nhạc, cụ thể là phần mềm do Believe Music (một công ty phân phối âm nhạc toàn cầu) cung cấp.

Hậu trường phải đại diện cho tất cả doanh thu trực tiếp và doanh thu phái sinh từ các bản ghi. Từ tháng 12 năm 2021, Bên A bắt đầu kinh doanh các bản ghi của Bên B bằng cách phát hành chúng trên các nền tảng âm nhạc trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, bên A chưa chia doanh thu và lợi nhuận theo hợp đồng. Sau khi phát hiện có sự thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính, tác giả đã khiếu nại lên công ty và đến ngày 17/5, công ty này đã đơn phương xóa tài khoản trên The Backstage của bên B. Nhạc sĩ cho biết thông qua luật sư, ông phải nộp đơn. khiếu nại của anh ở Hà Nội vì trụ sở công ty ở đó, anh mất nhiều thời gian.

Về câu chuyện bức tranh Góc khuất phong của họa sĩ DQ mà báo SGGP đăng ngày 7-6, khó có thể áp dụng luật cụ thể, dù có thể thấy nội dung bức tranh được sao chép từ một cảnh phim.

Trao đổi về vụ việc, Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM họa sĩ Nguyễn Trung Tín thừa nhận, ông có tham dự triển lãm và xem tác phẩm trên thì rõ ràng là sao chép; tuy nhiên, hầu như rất khó và không thể khởi kiện. Hiện nay chưa có Luật Mỹ thuật trong khi Nghị định 113 đang được áp dụng và liên tục điều chỉnh cho phù hợp với xu thế phát triển của nghệ thuật đương đại.

Một vụ vi phạm bản quyền khác liên quan đến bộ ba tranh in từ tranh kỹ thuật số của họa sĩ Huỳnh Minh Thông, Founder Xôn Xao Studio, vẫn chưa được giải quyết. Ba bức tranh đang được treo trong một quán cà phê ở Hà Nội. Hoạ sĩ cho biết đến nay anh vẫn chưa bán loạt tác phẩm trên, tức là có ai đó đã sử dụng trái phép bản quyền tranh của tôi.

Chủ quán cà phê không biết tranh treo trong quán không có bản quyền vì là quà biếu, còn người tặng bộ tranh cho quán cũng không biết là tranh ăn cắp, cho biết nghệ sĩ Huỳnh Minh Thông. Trong thế giới nghệ thuật số, việc tải tác phẩm lên Behance, mạng xã hội trực tuyến thuộc Công ty Adobe – trưng bày các sản phẩm hình ảnh, đồ họa kỹ thuật cũng như cho phép người dùng tạo tài khoản để người vi phạm có thêm cơ hội vi phạm diễn ra khá phổ biến. luật bản Quyên.

Tác phẩm nghệ thuật được bảo vệ bản quyền ngay khi nó được tạo ra. Nghệ thuật không có khuôn mẫu nhất định, bởi sự sáng tạo là không giới hạn. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của tác giả, nhà sưu tập cần có quy định cụ thể hơn về tác giả, tác phẩm và chế tài xử lý thích đáng đối với hành vi sao chép, đạo văn.