Bức xúc trước tình trạng vi phạm bản quyền sách số
Việc xuất bản sách điện tử, vi phạm bản quyền sách số tràn lan gây ảnh hưởng không nhỏ đến tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Vừa qua, tác giả Nguyễn Quốc Vượng lên tiếng về việc sách “Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường” được xuất bản ebook nhưng không thông báo.
Mục lục
Không thông báo cho tác giả khi xuất bản sách điện tử
Tác giả sách “Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường” – Nguyễn Quốc Vương vừa lên tiếng về việc tác phẩm của ông bị ứng dụng đọc sách Waka và công ty sách zGroup vi phạm bản quyền.
Theo chia sẻ từ ông Nguyễn Quốc Vương, năm 2016, ông ký hợp đồng nhượng quyền xuất bản sách giấy Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường cho Công ty cổ phần zGroup thời hạn từ ngày 15-12-2016 đến 15-12-2019. Trong đó có điều khoản cho phép công ty zGroup làm ebook (sách điện tử) nhưng phải thông báo, báo cáo doanh thu và chia lợi nhuận cho ông Nguyễn Quốc Vương.
- Spotify AB bị Nhà sản xuất Rap Việt và Người ấy là ai kiện
- Bảo vệ bản quyền âm nhạc trên nền tảng số vẫn còn là điều khó khăn
- Cần mạnh tay xử lý tình trạng vi phạm bản quyền sách nói
- Trạng Tí rước nỗi lo bị tẩy chay vì bị cho là có lỗi về bản quyền
- VFF nhắc nhở thủ quân ĐTVN Quế Ngọc Hải vì vi phạm bản quyền

Sau đó, ông Vương phát hiện sách của mình có mặt trên ứng dụng đọc sách điện tử Waka, quyển sách được bán với giá 22.000 đồng. Trong khi ông không nhận được bất kỳ thông báo nào từ phía zGroup cũng như Waka, không được chia lợi nhuận.
Sau đó, zGroup đã ra thông cáo báo chí về vụ việc trên. Trong đó, đơn vị này cung cấp 3 thông tin quan trọng.
- Hợp đồng cấp quyền kinh doanh của zGroup cho Waka với cuốn Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường có thời hạn 2 năm (7-2018 – 7-2020).
- zGroup chưa nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào của Waka cho tác phẩm này.
- zGroup cho biết vì họ thiếu nhân sự cho mảng văn học Việt Nam nên mới xảy ra tình trạng trên.
Trong khi đó, phía Waka cũng lên tiếng phản hồi lại zGroup. Theo Waka, thời hạn khai thác tác phẩm này là 3 năm thay vì 2 năm như zGroup thông tin. Như vậy, hợp đồng quyển sách này giữa hai đơn vị này đến ngày 16-10-2021 mới hết hạn. Waka cũng đề xuất cuộc họp có mặt 3 bên để thống nhất quan điểm. Tuy nhiên, tác giả cho rằng bản chất cuộc họp phải là một buổi giải trình giữa các đơn vị sách với tác giả.
“Trong trường hợp này, tôi là người chịu thiệt hại do quy trình làm việc giữa Waka và zGroup thì không thể có chuyện ‘thống nhất quan điểm’ như Waka đề xuất được, bởi quan điểm của tôi đâu có lệch lạc gì mà phải thống nhất” – ông Vương nói và cho biết ông sẽ khởi kiện ra tòa nếu sự việc không được xử lý rõ ràng.
Hiện Waka đã khóa quyền truy cập tác phẩm này trên nền tảng của mình vào ngày 17-11. Như vậy, kể cả khi hợp đồng giữa zGroup và Waka có kết thúc vào ngày 16-10 như đơn vị này tuyên bố, tác phẩm này vẫn tiếp tục được khai thác ebook cho đến ngày ông Nguyễn Quốc Vương phản ánh.
Tình trạng vi phạm bản quyền sách số diễn ra tràn lan
Tình trạng vi phạm bản quyền sách số diễn ra tràn lan trong các năm gần đây. Các tác phẩm của Haruki Murakami như Rừng Nauy, Biên niên ký chim vặn dây cót của nhà văn Nhật hoặc Kitchen, Vĩnh biệt Tugumi của Yoshimoto Banana được Nhã Nam mua bản quyền và ấn hành thì ngay lập tức có mặt trên trang web ebooks.com. Quyển sách Không thể chuộc lỗi của First News cũng nhanh chóng có ebook gây thiệt hại rất nhiều cho nhà xuất bản.

Không chỉ có các tác phẩm nước ngoài, các tác phẩm trong nước cũng bị vi phạm trắng trợn. Có thể nói, hầu như tất cả các tác phẩm của các nhà văn trong nước nổi tiếng đều có mặt trên mạng và dĩ nhiên cũng không có cuốn nào may mắn được đảm bảo về mặt bản quyền.
Theo bà Đinh Hương (Bách Việt) thì từ hơn 2 năm trước, 80% sách do nhà sách Bách Việt nắm bản quyền (chủ yếu là sách văn học TQ dành cho giới trẻ) đã bị làm ebook trái phép và phát tán trên mạng. Bà Nguyễn Thị Thanh Hà – PGĐ Công ty Phương Đông rất đau xót và bất lực khi hầu hết các sách do Phương Đông xuất bản đều bị làm ebook. Không chỉ có sách của các đơn vị tư nhân mà rất nhiều sách của các thương hiệu xuất bản Nhà nước như Kim Đồng, Trẻ cũng không thoát khỏi tình trạng này.
Thiết nghĩ để giảm thiểu tình trạng xuất bản sách số vi phạm quyền tác giả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa người sáng tạo và cơ quan có thẩm quyền. Nhằm phát hiện sớm và kịp thời xử lý khi có hành vi vi phạm, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ hợp pháp.