Các doanh nghiệp ở Nga ghi nhận mức doanh thu khủng sau chiến sự với Ukraine

Sau khi chiến sự Ukraine nổ ra, doanh thu Eurasia Logistics Group – công ty ở biên giới Nga và Trung Quốc – tăng gấp đôi trong 2 năm liên tiếp.

Pacific Trade Alliance chỉ là một trong số các doanh nghiệp ở khu vực Biển Đông hưởng lợi từ việc thương mại giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng tăng lên trong vài năm qua. Các công ty phương Tây đã rời khỏi thị trường này sau căng thẳng ở Biển Đông, một phần vì lo ngại về các biện pháp trừng phạt.

Sự thành công của Pacific Trade Alliance cũng là minh chứng cho mối quan hệ kinh tế ngày càng chặt chẽ giữa Bắc Kinh và các quốc gia láng giềng. Trung Quốc đang trở thành thị trường tiêu thụ chính cho nhiều mặt hàng quan trọng, bao gồm cả dầu và hàng hóa công nghiệp của khu vực này. Đồng thời, các quốc gia láng giềng cung cấp cho Trung Quốc nhiều sản phẩm tiêu dùng và nguyên liệu đầu vào cho sản xuất như xe hơi hay máy móc.

Các số liệu thương mại của năm 2023 cho thấy xuất khẩu xe hơi từ Trung Quốc sang khu vực Biển Đông tăng gần gấp 7 lần so với năm 2022, giá trị xuất khẩu tăng thêm gần 10 tỷ USD.

Khi Bắc Kinh tăng mua dầu từ Nga với giá ưu đãi, tổng kim ngạch thương mại song phương cũng đã tăng 240 tỷ USD trong hai năm qua, tăng 64%. “Đây là một mối quan hệ kinh tế và thương mại mà cả hai bên đều có lợi. Tôi hi vọng rằng chúng ta vẫn chưa đạt đỉnh và sẽ tiếp tục hợp tác,” người phát ngôn của Kremlin, Dmitry Peskov, tuyên bố trước truyền thông vào tuần này.

Việc Trung Quốc hợp tác kinh tế với Nga, không mặn mà với chiến sự tại Ukraine, được đánh giá là đã đem lại lợi ích lớn cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, đặc biệt trong bối cảnh cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào cuối tuần này.

“Sự tăng trưởng trong thương mại giữa Nga và Trung Quốc là minh chứng cho việc các biện pháp trừng phạt đã mất tính hiệu lực. Những quốc gia không tham gia vào biện pháp trừng phạt đã tận dụng cơ hội kinh tế mà các doanh nghiệp phương Tây đã bỏ lại,” Zach Meyers, Giám đốc tư vấn chính sách tại CER, nhấn mạnh.

Các hãng xe Trung Quốc đang hưởng lợi từ việc các doanh nghiệp phương Tây rời khỏi thị trường Nga. Nhiều nhà sản xuất xe đã nhanh chóng bán lại tài sản và nhà máy của họ ở đây với giá cực kỳ hấp dẫn. Nhờ vào điều này, thị phần của các hãng xe Trung Quốc tại Nga đã tăng vọt từ mức chưa đầy 10% lên hơn 50% chỉ trong vòng 2 năm.

Các đại lý trước đây phân phối các thương hiệu như Volkswagen, Renault và Stellantis đã chuyển hướng sang các thương hiệu xe Trung Quốc như Changan, Geely và Chery. “Việc bán các dòng xe này mang lại lợi nhuận cao. Người Trung Quốc thích ứng rất nhanh và quan trọng hơn, quan điểm của người tiêu dùng cũng đã thay đổi. Họ tin tưởng vào các thương hiệu này,” Vladislav Vershinin, Giám đốc Bán hàng tại một đại lý ở ngoại ô Moskva, chia sẻ.

Theo dữ liệu từ hãng Autostat, doanh số bán xe của Changan tại Nga đạt gần 47.800 chiếc trong năm ngoái, tăng gấp 20 lần so với năm 2022. Điều này đã giúp Changan trở thành thương hiệu xe bán chạy thứ 5 tại Nga vào năm 2023. Số liệu thống kê từ tháng 2/2024 cho thấy 8 trong số 10 thương hiệu xe bán chạy nhất tại Nga đến từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo Meyers, việc mở rộng mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc cũng mang đến nhiều rủi ro cho cả hai bên. “Rủi ro lớn nhất chính là Nga sẽ phụ thuộc vào Trung Quốc nhiều hơn là Trung Quốc phụ thuộc vào Nga. Hiện nay, phương Tây vẫn là đối tác thương mại chính của Trung Quốc. Nếu các biện pháp trừng phạt từ phương Tây ảnh hưởng đến doanh nghiệp Trung Quốc thì Bắc Kinh cũng sẽ phải chịu nhiều tổn thất,” ông nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Peskov phủ nhận các lo ngại này. “Hiện tại, chúng tôi không thấy có bất kỳ rủi ro nào đối với kinh tế và chính trị. Từ trước khi chiến dịch quân sự diễn ra, cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đặt ra mục tiêu thắt chặt hơn nữa mối quan hệ thương mại và kinh tế, đẩy kim ngạch thương mại hai chiều lên trên mốc 200 tỷ USD,” ông lý giải.

Trong khi đó, doanh nghiệp Trung Quốc đang giữ vai trò quan trọng trong việc hồi sinh thị trường ô tô Nga. Năm 2022, chỉ có hơn 620.000 chiếc xe được bán ra. Tuy nhiên, con số này đã tăng lên 1,06 triệu chiếc vào năm ngoái, mặc dù vẫn thấp hơn mức trước khi chiến tranh xảy ra, khi thị trường tiêu thụ đạt 1,52 triệu chiếc.

“Triển vọng bán xe từ phương Tây đang mờ mịt. Nhưng các doanh nghiệp vẫn cần phải tồn tại và hiện tại, chúng đang phụ thuộc vào thương hiệu của Trung Quốc để sinh tồn,” Vershinin phân tích.

Alexander Petrov, Giám đốc Pacific Trade Alliance, tiết lộ rằng năm 2022 doanh thu của công ty đã tăng gấp đôi so với năm trước. “Vào đầu năm 2023, khách hàng mua sắm nhiều hơn do lo ngại về sự bất ổn trong quan hệ thương mại với Trung Quốc,” ông nói.

Ngoài ra, Nga cũng đang triển khai kế hoạch đầu tư lớn vào việc cải thiện hạ tầng vận tải đường sắt tại khu vực Viễn Đông với tổng kinh phí lên tới 466 tỷ ruble (khoảng 4 tỷ USD) trong năm nay, tăng 40% so với năm trước. Điều này sẽ thúc đẩy hoạt động thương mại giữa Nga và Trung Quốc cũng như các quốc gia châu Á khác, đặc biệt là trong lĩnh vực than đá, dầu mỏ và khoáng sản.

Sergei Ivanov, Giám đốc Kinh doanh tại một công ty nhập khẩu máy móc và thiết bị nâng hạ, cho biết rằng chỉ cách đây 2 năm, nguồn cung từ Trung Quốc gần như là không có. Tuy nhiên, với sự thay đổi đột ngột khi thị trường châu Âu đóng cửa với Nga, nhu cầu cho các thiết bị từ Trung Quốc đã tăng vọt. “Nhu cầu từ thị trường tạo ra nguồn cung. Chúng tôi không tạo ra thị trường mà chính thị trường tạo ra chúng tôi,” ông nhấn mạnh.