Áp lực thuế và lạm phát khi Trump trở lại Nhà trắng

Chuyên gia lo ngại hai rủi ro tới kinh tế Mỹ nếu Trump trở lại Nhà trắng là thương chiến Mỹ – Trung gia tăng và lạm phát cao.

Trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng, cựu tổng thống Donald Trump nhận được sự ủng hộ từ một số doanh nghiệp nhờ lời hứa tiếp tục giảm thuế.

Vào năm 2017, thuế doanh nghiệp tại Mỹ là 35% khi ông Trump đắc cử tổng thống và đến nay đã giảm xuống còn 21%. Cựu tổng thống hứa sẽ tiếp tục giảm thuế nếu ông trở lại nắm quyền, đối lập với mong muốn tăng lên 28% của đảng Dân chủ. Điều này đã khiến giới đầu tư tài chính đặt cược vào “Trump Trade” – thuật ngữ chỉ các lựa chọn đầu tư đón đầu chính sách khi Trump trở lại làm tổng thống.

Tuy nhiên, viễn cảnh chiến thắng của cựu tổng thống và tác động tới nền kinh tế Mỹ cũng được coi là “rủi ro lớn nhất mà kinh tế toàn cầu phải đối mặt trong nửa cuối năm nay và sang năm 2025”, theo nhận định của Heng Koon How, Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường, Khối Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu của UOB.

Tương tự, một số chuyên gia khác cũng chỉ ra những rủi ro đối với nền kinh tế Mỹ và toàn cầu nếu Trump quay trở lại Nhà Trắng, đặc biệt là về thuế quan và lạm phát.

Về thuế quan, Trump tự xưng là “người đàn ông thuế quan” (tariff man) và đã để lại dấu ấn qua cuộc chiến thương mại với Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên. Ông tuyên bố sẽ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên đến 60% nếu giành lại quyền lực.

Stephen Weymouth, Giáo sư kinh tế chính trị quốc tế tại Đại học Georgetown, không chắc chắn về mức độ cực đoan mà cựu tổng thống sẵn sàng theo đuổi. “Tôi tin rằng ông ấy có thể sẽ tăng thuế ở mức độ nào đó trong nhiệm kỳ thứ hai,” ông phát biểu trên CNBC.

Nhà kinh tế học Stephen Roach so sánh việc Trump tăng thuế nếu tái cử giống như “lựa chọn hạt nhân” trong xung đột kinh tế quốc tế. Eswar Prasad, Giáo sư kinh tế tại Đại học Cornell, cảnh báo điều này sẽ gia tăng sự chia rẽ về thương mại và tài chính giữa Mỹ và Trung Quốc.

Một số nhà bình luận cho rằng việc Trump chọn JD Vance làm người đồng tranh cử càng cho thấy đảng Cộng hòa nghiêm túc với các kế hoạch thuế quan. Thượng nghị sĩ từ Ohio là người ủng hộ mạnh mẽ việc áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc.

Tuy nhiên, Giáo sư Reinsch dự đoán ngay cả khi mục tiêu của Trump trong việc tăng thuế hàng Trung Quốc là để buộc nước này đàm phán một thỏa thuận thương mại thuận lợi hơn thì cũng có “rất ít cơ hội đạt hiệu quả”. Thực tế, thỏa thuận giai đoạn một mà ông đạt được với Bắc Kinh vào năm 2019 có rất ít điều khoản được thực hiện.

Lạm phát duy trì ở mức cao đang là mối lo ngại của Mỹ và nhiều quốc gia khác. Giá dầu thô đã vượt qua ngưỡng 85 USD mỗi thùng do rủi ro địa chính trị tại Trung Đông kéo dài và chi phí vận chuyển tăng cao. Đồng và các kim loại công nghiệp khác cũng đạt mức cao nhất kể từ năm 2021. Sự leo thang của giá hàng hóa có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng lạm phát toàn cầu. Tại Mỹ và Australia, chi phí nhà ở cao hơn cũng góp phần làm tăng lạm phát.

Trong bối cảnh này, việc tăng thuế nhập khẩu, giảm thuế doanh nghiệp và siết chặt chính sách nhập cư là ba yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ lạm phát nếu Mỹ bước vào “kỷ nguyên Trump 2.0” như cách CNBC mô tả nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.

Heng Koon How cho biết những thay đổi mà Trump đề xuất về thuế, thương mại và nhập cư có khả năng thúc đẩy nền kinh tế. “Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa chúng có thể gây ra hậu quả kéo dài tình trạng lạm phát,” ông nhận định.

Một phân tích gần đây từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho thấy việc trục xuất 1,3 triệu công nhân nhập cư bất hợp pháp có thể làm giảm quy mô nền kinh tế Mỹ 2,1%. Đồng thời, các thuế quan của Trump có thể làm tăng chi phí hàng năm của một hộ gia đình Mỹ điển hình thêm 1.700 USD.

Nhóm chuyên gia Kimberly Clausing và Mary Lovely từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson kết luận rằng các đề xuất của Trump có thể dẫn đến những thay đổi chính sách thuế không công bằng nghiêm trọng. Cụ thể, gánh nặng thuế có thể chuyển từ người giàu sang các thành viên có thu nhập thấp trong xã hội, đồng thời gây tổn hại cho công nhân và ngành công nghiệp Mỹ. Điều này cũng có thể dẫn đến nguy cơ trả đũa từ các đối tác thương mại.

Hồi tháng 6, hãng tin AP đã gửi 20 câu hỏi đến chiến dịch tranh cử của Trump nhằm làm rõ quan điểm kinh tế của ông. Chiến dịch đã từ chối trả lời và người phát ngôn Karoline Leavitt nhấn mạnh rằng tốt nhất nên theo dõi các video clip phát biểu của cựu tổng thống.

Stephen Moore, cố vấn không chính thức của Trump và chuyên gia kinh tế tại Heritage Foundation, cho biết cử tri có thể dựa vào thành tích của ông trong nhiệm kỳ trước để đánh giá khả năng điều hành kinh tế vì ông đã từng là tổng thống.