Các nguyên tắc của Hiệp định Trips

Hiệp định TRIPS được thiết lập với ý nghĩa là một phần của Những Thoả thuận Thương mại Đa phương trong vòng Đàm phán Uruguay trong khuôn khổ Thỏa thuận chung về Thuế quan và Thương mại (GATT). Đây là lần đầu tiên các khía cạnh thương mại của quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại quốc tế được đàm phán trong khuôn khổ của GATT. Hiệp định trips là điều ước quốc tế đa phương về sở hữu trí tuệ, thương mại quốc tế của tổ chức thương mại thế giới, được ký kết vào ngày 15 tháng 12 năm 1993 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 1995. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam không có nhiều người biết về hiệp định này. Vậy các nguyên tắc của Hiệp định Trips là gì?

Hiệp định TRIPS là gì?

Hiệp định TRIPS có tên tiếng Anh đầy đủ là Agreement on Trade-Related Aspect of Intellectual Property Rights, thường được viết tắt là TRIPS. Hiệp định TRIPS là các Hiệp định về các khía cạnh thương mại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, là một thỏa thuận pháp lí quốc tế giữa tất cả các quốc gia là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Nó đặt ra các tiêu chuẩn tối thiểu cho qui định của chính phủ quốc gia về nhiều hình thức sở hữu trí tuệ (IP) như áp dụng cho các công dân của các quốc gia thành viên WTO khác. 

Các mục tiêu của Hiệp định TRIPS đặt ra là, việc bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ phải góp phần thúc đẩy cải tiến công nghệ; chuyển giao và phổ biến công nghệ; đảm bảo quyền lợi của các nhà sản xuất và những người sử dụng kiến thức công nghệ phục vụ lợi ích kinh tế, xã hội và bảo đảm sự cân bằng giữa quyền và nghĩa vụ. 

Hiệp định TRIPS qui định các tiêu chuẩn tối thiểu đối với việc bảo hộ các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm sáng chế, bí quyết kĩ thuật, nhãn hiệu hàng hóa, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp, chỉ dẫn địa lí, quyền tác giả và các quyền liên quan. 

Hiệp định TRIPS cũng qui định chế tài đối với các thành viên không đảm bảo sự bảo hộ tối thiểu quyền sở hữu trí tuệ kể cả việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ, nếu thành viên nào không đạt được sự tối thiểu đó thì sẽ không được hưởng các lợi ích của WTO.

Nguyên tắc của hiệp định Trips

Cũng như các thỏa thuận khác của WTO, hiệp định trips cũng được thiết lập dựa theo 03 nguyên tắc cơ bản. Đó là:

– Nguyên tắc đối xử quốc gia

– Nguyên tắc đối xử tối huệ quốc

– Nguyên tắc minh bạch

Vai trò của quyền sở hữu trí tuệ trong quá trình toàn cầu hóa vẫn còn nhiều vấn đề cần phải tranh luận. Sự khó khăn bắt đầu từ các quan điểm đa dạng về tài sản và quyền sở hữu…Các nguyên tắc pháp luật khác nhau tồn tại giữa các nước, xuất phát từ các quan điểm chính trị, xã hội của mỗi nước. Việc tham gia vào Hiệp định Trips đánh giá nỗ lực rất lớn của nước ta, tuy nhiên Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn nữa để đạt được nhiều hiệu quả thiết thực từ việc gia nhập này.