Những hành vi phạm bản quyền tác giả

Hiện nay hành vi xâm phạm quyền tác giả diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều hình thức, cách thức khác nhau, đôi khi người có hành vi xâm phạm và thậm chí là cả tác giả không biết được hành vi của mình là đang xâm phạm bản quyền tác giả của người khác hoặc đang bị người khác xâm phạm. Chính vì điều đó, mỗi chúng ta cần biết những hành vi được coi là vi phạm bản quyền tác giả, để tránh gặp phải khi sử dụng, thực hiện các hoạt động liên quan đến tác giả.

Hành vi xâm phạm quyền tác giả

Những hành vi vi phạm quyền tác giả được Luật sở hữu trí tuệ quy định cụ thể như sau:

– Chiếm đoạt quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học.

– Mạo danh tác giả.

– Công bố, phân phối tác phẩm mà không được phép của tác giả.

– Công bố, phân phối tác phẩm có đồng tác giả mà không được phép của đồng tác giả đó.

– Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

– Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật SHTT.

– Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật SHTT.

– Sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 25 của Luật SHTT.

– Cho thuê tác phẩm mà không trả tiền nhuận bút, thù lao và quyền lợi vật chất khác cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả.

– Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

– Xuất bản tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

– Cố ý huỷ bỏ hoặc làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.

– Cố ý xoá, thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử có trong tác phẩm.

– Sản xuất, lắp ráp, biến đổi, phân phối, nhập khẩu, xuất khẩu, bán hoặc cho thuê thiết bị khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị đó làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.

– Làm và bán tác phẩm mà chữ ký của tác giả bị giả mạo.

– Xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối bản sao tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

Mức xử phạt đối với hành vi xâm phạm quyền tác giả

Đối với các hành vi xâm phạm đến bản quyền tác giả của người khác thì tùy từng trường hợp và hành vi xâm phạm mà có mức hình phạt khác nhau. Đối với các hành vi sau khi chưa được sự cho phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả mà tự ý thực hiện thì mức phạt được quy định tại Nghị định 131/2013/NĐ-CP, cụ thể như sau:

Hình phạt chính

– Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng nếu:

+ Sử dụng tác phẩm nhưng không nêu rõ tên, bút danh của tác giả; tên của tác phẩm hoặc nêu không đúng tên của tác giả, bút danh tác giả, tên tác phẩm trên các bản sao của tác phẩm, hương trình phát sóng, bản ghi âm, ghi hình thì bị phạt tiền  và buộc cải chính hoặc sửa lại thông tin sai lệch;

+ Có hành vi không nêu tên hoặc nêu không đúng tên của người biểu diễn trong bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng trên song truyền hình vô tuyến hoặc trực tuyến;

– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu:

+ Vận chuyển hàng hóa do sao chép lậu;

+ Tiến hành tự ý sửa chữa, thay đổi tác phẩm mà hậu quả gây ra làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của tác giả;

+ Cá nhân, tổ chức cố ý xóa hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền tác giả dưới hình thức điện tử (áp dụng đối với bản gốc và bản sao tác phẩm);

+ Giả mạo danh tính người biểu diễn để biểu diễn tác phẩm của họ;

+ Tự ý sửa chữa, cắt giảm hình tượng biểu diễn của chủ sở hữu quyền tác giả mà hậu quả là gây phương hại đến danh dự, uy tín của người biểu diễn tác phẩm;

+ Cá nhân, tổ chức không được sự cho phép của chủ sở hữu quyền của người biểu diễn mà có hành vi định hình cuộc biểu diễn trực tiếp trên bản các bản ghi hình, ghi âm;

+ Dỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử mà không được phép của chủ sở hữu quyền liên quan.

– Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng nếu:

+ Hàng hóa sao chép lậu không nộp cho cơ quan có thẩm quyền mà tàng trữ tại nơi ở hoặc một nơi khác;

+ Xuyên tạc tác phẩm theo một ý nghĩa khác, nội dung khác;

+ Công bố tác phẩm trái phép;

+ Làm tác phẩm phái sinh khi không được sự cho phép của tác giả;

+ Biểu diễn tác phẩm công khai trực tiếp trước công chúng;

+ Cho thuê tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính (bản gốc hoặc bản sao) trái phép;

+ Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu hóa biện pháp kỹ thuật hoặc công nghệ do chủ sở hữu quyền tác giả sử dụng để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình;

+ Xuyên tạc hình tượng biểu diễn của người biểu diễn dẫn đến danh dự, uy tín của họ bị ảnh hưởng;

+ Sử dụng các bản ghi âm, ghi hình đã được tác giả công bố nhằm phục vụ mục đích thương mại (trong các nhà hàng, cơ sở du lịch, siêu thị, cửa hàng buôn bán mà không trả tiền sử dụng cho chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan theo quy định;

+ Trích ghép các bản ghi âm, ghi hình khi chưa được phép của nhà sản xuất;

+ Có hành vi cố ý hủy bỏ hoặc vô hiệu hóa các biện pháp kỹ thuật được chủ sở hữu thiết lập để bảo vệ quyền của họ;

– Phạt tiền ở mức 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng:

+ Biểu diễn tác phẩm công khai qua các chương trình ghi âm, ghi hình hoặc các phương tiện kỹ thuật khác để công chúng biết được mà không nhận được sự đồng ý của tác giả;

+ Làm giả, giả mạo chữ ký của tác giả trên tác phẩm của tác giả đó;

+ Cá nhân, tổ chức nhằm phục vụ cho mục đích thương mại của mình mà phát sóng các bản ghi âm, ghi hình đã được tác giả công bố hoặc sử dụng vào mục đích thương mại trong hàng không, phương tiện giao thông công cộng hoặc các hoạt động kinh doanh thương mại khác mà không trả tiền cho chủ sở hữu bản quyền tác giả này;

+ Định hình chương trình phát sóng khi chưa được phép;

– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng nếu:

+ Tiến hành sản xuất, lắp ráp, thay đổi, phân phối, xuất-nhập khẩu, bán hoặc cho thuê các thiết bị hoặc các hệ thống có tác dụng làm vô hiệu hóa các biện pháp kỹ thuật, biện pháp công nghệ mà tác giả bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của chính mình;

+ Trích ghép chương trình phát sóng vô tuyến, trực tuyến;

+ Phân phối, phát sóng, nhập khẩu để phân phối đến công chúng của cuộc biểu diễn (bản gốc hoặc bản sao đã được định hình, bản ghi âm, ghi hình) khi các thông tin quản lý quyền tác giả đã được thay đổi, gỡ bỏ (chỉ áp dụng đối với hình thức đăng tải điện tử);

– Phạt tiền 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu:

+ Tự ý phân phối sản phẩm;

+ Có hành vi phân phối, truyền đến mọi người bản gốc, bản sao cuộc biểu diễn mà không được phép của chủ sở hữu quyền của người biểu diễn;

+ Thực hiện việc phân phối đến công chúng bản ghi âm, ghi hình dưới dạng bản gốc hoặc bản sao mà không được phép của chủ sở hữu quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình;

+ Phân phối, phát tán đến công chúng bản sao các chương trình phát sóng trái phép;

– Phạt tiền 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng nếu:

+ Kinh doanh karaoke, bưu chính, viễn thông, môi trường kỹ thuật số mà có sử dụng file ghi âm, ghi hình đã công bố công khai để phục vụ mục đích thương mại mà không trả tiền sử dụng;

– Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu:

+ Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện vô tuyến, hữu tuyến, các mạng thông tin điện tử hoặc các phương tiện kỹ thuật khác trái phép;

– Phạt tiền 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng nếu:

+ Sao chép tác phẩm;

+ Sao chép các cuộc biểu diễn đã được định hình trên các bản, file ghi âm, ghi hình;

+ Sao chép các file ghi âm, ghi hình khi không nhận được sự cho phép của chủ sở hữu quyền của các nhà sản xuất các bản ghi âm, ghi hình đó;

+ Sao chép các bản định hình của chương trình phát sóng;

– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu:

+ Lắp ráp, biến đổi nguyên trạng ban đầu của sản phẩm, sản xuất, phân phối, xuất – nhập khẩu sản phẩm, có hành vi bán hoặc cho thuê lại các thiết bị, hệ thống giải mã một cách trái phép tín hiệu vệ tinh mang các chương trình đã được mã hóa dữ liệu;

– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng nếu:

+ Thực hiện hành vi phát sóng hoặc truyền theo các phương thức khác đến công chúng của cuộc biểu diễn chưa được định hình, tuy nhiên nếu cuộc biểu diễn đó nhằm mục đích phát sóng thì không cần sự đồng ý của chủ sở hữu bản quyền tác giả vẫn có thể được phát sóng mà không bị vi phạm (ví dụ: phát sóng thử để kiểm nghiệm chương trình,…);

– Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng nếu có hành vi cố ý thu, phân phối các tín hiệu vệ tinh mang của chương trình được chủ sở hữu mã hóa khi không được người phân phối hợp pháp của sản phẩm cho phép;

– Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu:

+ Phát sóng hoặc tái phát sóng các chương trình phát sóng vô truyến, trực tuyến, truyền hình khi chưa được phép của chủ sở hữu quyền của tổ chức phát sóng chương trình;

– Phạt tiền 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng nếu: Nhập khẩu bản gốc, bản sao tác phẩm trái phép.

Hình phạt bổ sung

Ngoài hình phạt tiền thì tương ứng với các hành vi vi phạm thì cá nhân, tổ chức vi phạm còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung khác như:

– Tịch thu, tiêu hủy, tái xuất tang vật vi phạm;

– Cải chính công khai, sửa lại các nội dung sai lệch khi công bố;

– Dỡ bỏ các bản sao, bản gốc tác phẩm nếu công khai dưới hình thức đăng tải điện tử, trên môi trường mạng Internet, kỹ thuật số.

Có thể thấy rằng có rất nhiều hành vi xâm phạm bản quyền tác giả được pháp luật quy định. Tương ứng với mỗi hành vi pháp luật cũng có những quy định phạt nhất định. Mỗi chúng ta cần nắm và hiểu về những quy định pháp luật về  các hành vi phạm bản quyền tác giả để đảm bảo rằng không xâm phạm đến quyền tác giả và tránh phải chịu các chế tài từ việc vi phạm quyền tác giả gây ra.