Thị trường xe điện ở Mỹ đang sụt giảm doanh số nghiêm trọng

Doanh số xe điện ở Mỹ chưa thể bứt phá vì giá cao, nuôi xe tốn kém, niềm tin chất lượng thấp, còn doanh nghiệp càng bán càng lỗ.

Người Mỹ mê xe hơi, nhưng không phải là xe điện. Theo thông tin từ cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew, chỉ có chưa đến hai phần trăm dân số Mỹ trong khoảng hai năm gần đây có ý định mua một chiếc xe thuần điện (EV). Mặc dù ngày càng xuất hiện nhiều mẫu xe điện để lựa chọn nhưng kết quả của cuộc khảo sát thậm chí còn thấp hơn so với năm trước.

Trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9, General Motors (GM) chỉ bán được 20,000 chiếc xe điện tại Mỹ. Các đại lý phải mất đến 92 ngày để tìm kiếm chủ nhân cho một chiếc xe điện, trong khi chiếc xe xăng chỉ mất 54 ngày. Trừ các tiểu bang như California, Florida và Texas, những nơi chiếm hơn một nửa lượng xe điện tiêu thụ tại Mỹ thì xe điện vẫn hiếm hoi ở nhiều khu vực khác.

Các nhà sản xuất ôtô ở Mỹ đang xem xét lại kế hoạch phát triển xe điện của họ. Trong tháng 10, Ford thông báo quyết định hoãn khoản đầu tư 12 tỷ USD vào xe điện. Trong khi đó, GM cũng lùi một năm kế hoạch trị giá 4 tỷ USD để chuyển đổi một nhà máy thành địa điểm sản xuất xe bán tải điện. Gã khổng lồ Detroit không chỉ từ bỏ các mục tiêu sản xuất xe điện, bao gồm kỳ vọng đạt được 100.000 xe điện trong nửa cuối năm nay, mà còn không đặt ra mục tiêu mới nào.

Các công ty sản xuất pin cũng đang rất thận trọng. Trong tháng 9, SK Battery đã sa thải hơn 100 nhân viên và giảm sản lượng tại một nhà máy ở Georgia. Tháng 11, LG Energy (Hàn Quốc) cũng thông báo việc sa thải 170 công nhân tại nhà máy ở Michigan.

Những điều này là minh chứng cho những thách thức lớn trên con đường điện khí hóa ôtô ở Mỹ. Cuộc cách mạng này sẽ quyết định quá trình chuyển đổi năng lượng của quốc gia bởi xe chở khách hiện chiếm 20% tổng lượng khí thải carbon của Mỹ.

Một trong những trở ngại lớn nhất là vấn đề giá cả. Mức giá trung bình của một chiếc xe điện hiện đang là 52.000 USD, không chênh lệch nhiều so với giá trung bình 48.000 USD của xe xăng. Tuy nhiên, ngoài chi phí mua xe, chi phí để “nuôi” xe trong 5 năm sau khi sở hữu lại chênh lệch lớn. Cụ thể, sau khi tính thêm các chi phí vận hành, cần tốn trung bình đến 65.000 USD để sử dụng xe điện, do chi phí lắp đặt bộ sạc gia đình và bảo hiểm đắt đỏ.

Ngoài ra, người dùng cũng lo ngại về chất lượng. Trong vài năm qua, nhiều xe điện đã bị thu hồi do sự cố với bộ pin. Cuộc khảo sát chất lượng của công ty nghiên cứu J.D. Power cũng chỉ ra rằng 7 trong số 10 mẫu ôtô gặp phải những vấn đề cơ bản như tay nắm cửa là xe điện.

Mặc dù vấn đề về giá cả và chất lượng có thể làm giảm doanh số bán, nhưng xe điện phân khúc giá rẻ vẫn có ưu thế. Các mẫu xe điện có giá dưới 30.000 USD được coi như là lựa chọn “đáng đồng tiền bát gạo” đối với người Mỹ. Các mẫu xe điện Trung Quốc giá rẻ và chất lượng tốt từ các công ty như BYD đã biến Trung Quốc trở thành thị trường xe điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, chúng vẫn gặp khó khăn khi thâm nhập vào thị trường Mỹ do thuế cao và các rào cản khác.

Trong khi đó, các nhà sản xuất ôtô Mỹ đang học theo Tesla áp dụng chiến lược tập trung vào các mẫu xe cao cấp để đạt được tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Gần đây, GM và Honda (Nhật Bản) đã hủy kế hoạch chung trị giá 5 tỷ USD để chế tạo xe điện giá cả phải chăng.

Việc người tiêu dùng không muốn chi tiền cho những chiếc xe điện đắt tiền đang buộc các nhà sản xuất phải triển khai đợt giảm giá mạnh để giải phóng hàng tồn. Nhưng điều này lại khiến bộ phận xe điện trong các hãng ôtô gặp khó. Ford đang ghi nhận lỗ đến 62.000 USD cho mỗi chiếc xe điện bán ra, trái ngược với lợi nhuận ròng 2.500 USD mỗi chiếc xe xăng. Tình trạng thua lỗ này có thể làm giảm động lực đầu tư của các hãng vào xe điện.

Mặc dù đối mặt với những khó khăn nhưng các hãng xe Mỹ vẫn chọn giải pháp trì hoãn các khoản đầu tư vào xe điện thay vì từ bỏ hoàn toàn. Trong một hoặc hai năm tới, nhiều công ty dự định ra mắt các nền tảng chuyên dụng cho xe điện thay vì chỉ là việc thay đổi động cơ và pin trên khung xe chạy bằng xăng.

Những vấn đề liên quan đến chất lượng của xe điện dự kiến sẽ được giải quyết khi dây chuyền sản xuất theo hướng này hoàn thiện. Hơn nữa, từ tháng 01/2024, các ưu đãi thuế cũng sẽ có sẵn tại các điểm bán hàng, giúp người mua bớt gánh nặng trong việc tiến hành thủ tục.