Mỹ đang tìm cách để hạn chế Trung Quốc tiếp cận các mẫu chip hiện đại
Việc Mỹ hạn chế tiếp cận chip tối tân được cho là có thể giúp Trung Quốc làm chủ thị trường sản xuất những sản phẩm đời cũ hơn.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo hồi tháng 4 đã cảnh báo rằng Trung Quốc sẽ sản xuất khoảng 60% lượng chip thế hệ cũ (legacy chip) và tung ra thị trường trong vài năm tới.
Mỹ và các nước đồng minh đang nỗ lực tìm cách để hạn chế Trung Quốc tiếp cận các mẫu chip hiện đại sử dụng trong các lĩnh vực mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, thực tế cho thấy phần lớn sản lượng của ngành công nghiệp bán dẫn vẫn tập trung vào các dòng chip thế hệ cũ đã được phát triển hoàn chỉnh và không quá phức tạp, sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày như các thiết bị gia dụng, ô tô và nhiều sản phẩm khác.
- Các doanh nghiệp ở Nga ghi nhận mức doanh thu khủng sau chiến sự với Ukraine
- Huawei chiếm lĩnh thị trường công nghệ thế giới
- Các hãng sản xuất xe điện tại Trung Quốc đua nhau giảm giá để kích cầu
- Các công ty phát triển chip hàng đầu Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức
- Thị trường bán dẫn tại Trung Quốc phát triển sẽ là tiền đề của ‘cuộc chiến phá giá’
Trung Quốc được dự báo sẽ thống trị thị trường này trong những năm tới. Theo dữ liệu từ chính phủ Trung Quốc, sản lượng bán dẫn của nước này đã tăng 40% trong quý I năm 2024. Hãng nghiên cứu TrendForce cũng dự đoán rằng các doanh nghiệp Trung Quốc có khả năng trở thành một lực lượng mạnh mẽ trong lĩnh vực sản xuất chip thế hệ cũ, chiếm 33% thị phần vào năm 2027.
Giới chức phương Tây trong những tuần qua đã liên tục bày tỏ lo ngại về năng lực sản xuất dư thừa của Trung Quốc, đặc biệt khi các khoản trợ cấp của nước này có thể giúp các doanh nghiệp trong nước tăng cường sức cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài.
Bắc Kinh vẫn duy trì mục tiêu tự sản xuất các loại chip hiện đại để phục vụ cho các ngành công nghiệp AI và 5G. Tuy nhiên, các hạn chế xuất khẩu từ phía Mỹ đã ngăn cản các nhà sản xuất chip Trung Quốc tiếp cận các công cụ và máy móc cần thiết, buộc họ phải quay lại sản xuất các bộ xử lý cũ hơn mà họ có khả năng tự chế tạo.

“Họ phải bắt đầu từ đâu đó. Khởi đầu với các quy trình sản xuất đã được hoàn thiện, sau đó từ từ mở rộng quy mô thị trường,” Chim Lee, nhà phân tích cấp cao tại công ty phân tích thị trường Economist Intelligence Unit, nhận định.
Mỹ quy định chip thế hệ cũ là những dòng chip được chế tạo trên quy trình “lớn hơn 16-14 nm”, tương ứng với các sản phẩm được phát triển từ trước năm 2014. Trong khi đó, TSMC dự kiến sẽ sản xuất chip trên quy trình 2 nm cho Apple và Nvidia từ năm sau.
Linghao Bao, nhà phân tích tại công ty tư vấn Trivium China, cho rằng năng lực sản xuất chip thế hệ cũ ngày càng tăng của Trung Quốc là kết quả từ “nỗ lực hỗ trợ các lĩnh vực chiến lược và bảo đảm chuỗi cung ứng công nghiệp nội địa” của Bắc Kinh. Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào ngành năng lượng sạch và xe điện nhằm giành vị thế dẫn đầu thế giới. Các sản phẩm này đòi hỏi trang bị chip bán dẫn nhưng không nhất thiết phải là những mẫu tối tân như trong các hệ thống AI và điện tử cao cấp.
Lệnh hạn chế của Mỹ đã cản trở các doanh nghiệp như ASML bán công cụ chế tạo chip hiện đại cho Trung Quốc nhưng không ngăn được các hợp đồng mua thiết bị đời cũ. Nhiều công ty Trung Quốc đã đẩy mạnh thu mua máy chế tạo chip trong năm ngoái do lo ngại Mỹ có thể điều chỉnh quy định xuất khẩu trong thời gian tới.
Các công ty bên ngoài Trung Quốc có thể sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trên thị trường chip đời cũ. “Doanh nghiệp Trung Quốc vẫn đi sau những hãng chế tạo chip hàng đầu thế giới về mặt công nghệ nhưng thừa sức cạnh tranh về giá cả”, Lee nêu quan điểm.
Dù lo ngại, Mỹ được đánh giá là khó có thể áp đặt lệnh cấm vận đối với chip thế hệ cũ vì đây sẽ là bước đi quá xa đối với các đồng minh của Washington khi họ vẫn đang duy trì hợp tác với Bắc Kinh.
Dữ liệu thống kê cho thấy ASML vẫn chuyển giao trung bình một máy sản xuất chip mỗi ngày đến Trung Quốc trong năm 2023. Doanh thu của công ty tại đây cũng tăng mạnh trong năm ngoái, chiếm khoảng 25%. Nhật Bản, đồng minh của Mỹ cũng tiếp tục xuất khẩu thiết bị cho Trung Quốc. Tokyo Electron và Canon, hai doanh nghiệp chuyên chế tạo thiết bị tạo chip đời cũ dự báo rằng Trung Quốc có thể đóng góp 40% doanh thu của họ trong năm nay.